Birol BOZKURT
Özel bankaların kredi vermek için iştahlı olduğunu söyleyen üst düzey bir bankacı, artan kredi maliyetlerinden dolayı şirketlerin kredi almak yerine kendi öz kaynaklarını yani mevduatlarını bozdurduğunu söyledi.
Yüzde 45-50 getirili mevduatlarını kullanarak yüzde 60 maliyetli kredi çekmekten vazgeçen şirketlerin sayısının gün geçtikçe arttığını söyleyen bankacılık kaynağı şunları söyledi: “Toplam mevduatın son haftalarda azalmaya başlamasının ana nedeni şirketlerin mevduatlarını bozmaya başlamasından kaynaklanıyor. Ayrıca temmuz ayında vergi avantajının bitmesiyle birlikte KKM’den gelen paranın kredi maliyetlerini yönetmek için kullanılacağını tahmin ediyoruz. Önceden şirketler Döviz Dönüşümlü Mevduatlarını (DDM) TL mevduata dönüştürmekte iştahlıydı ancak son dönemde finansman ihtiyacından dolayı bu ilgi de azaldı.”
Mevduatlardaki düşüş sürüyor
Bankacılık sektöründe kredi hacmi büyümeye devam ederken, mevduatlarda yaşanan düşüş sürüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme (BDDK) verilerine göre, 21 Haziran haftasında tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 16 trilyon 493 milyar 105 milyon TL düzeyine yükselen toplam mevduatların büyüklüğü sonraki iki haftada düşüşe geçerek geçen hafta 16 trilyon 198 milyar 904 milyon liraya kadar geriledi. Bankacılık sektörünün kredi hacmi ise 5 Temmuz haftasında 35 milyar 294 milyon lira artarak 13 trilyon 838 milyar 499 milyon liraya yükseldi.
Mevduatlardaki düşüşü sürükleyen ise ticari kuruluşların mevduatlarını son iki haftada bozmaya başlaması oldu. Nakit akışını yönetmek isteyen ancak kredi maliyetlerine katlanmak istemeyen şirketler bankalardaki özkaynak varlıkları olarak tuttukları mevduatları bozmaya başladı. BDDK verilerine göre 21 Haziran’da 5 trilyon 477 milyar lira düzeyinde olan ticari kuruluşların toplam mevduatı 5 Temmuz haftasında 5 trilyon 205 milyar liraya geriledi.
“Nakit akışını yönetemeyen şirket oyun dışı kalacak”
Son dönemde açıklanan bankacılık verileri ile ilgili bankacılık kaynaklarının görüşlerine başvurduk. Enflasyondaki seyrin Merkez Bankası’nın beklentilerine paralel sürdüğünü belirten bir bankacı, şirketler için zorlukların başladığını belirterek şunları söyledi; “Ekonominin iki yönü var; fiyat istikrarını sağlayacak enflasyonla mücadele, diğeri şirketlerin büyümesini etkileyen daha makroekonomik göstergeler.
Şirketler fiyatlamayı çok iyi yapmalı, fiyatlamayı yanlış yapanlar ciddi bir nakit akış problemi ile karşı karşıya kalıp oyundan düşebilirler. Bunu yapanlar oyuna devam ederken, korkup fiyatını yüksek belirleyenler de çok ciddi bir nakit akış problemi ile karşılaşarak oyundan çıkacaklar. Ekonomide sıkışıklık başladı ve 2025 sonuna kadar sürecek.”
Mevduat hesaplarında düşüş sürdü
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 5 Temmuz ile biten haftada önceki haftaya göre 249,1 milyar lira azalarak 16 trilyon 751 milyar 447 milyon liraya geriledi. Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 1,95 düşüşle 9 trilyon 992 milyar lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,48 azalışla 5 trilyon 946 milyar lira oldu. Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 193 milyar dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu tutarın 162,5 milyar doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında toplandı. Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatında, parite etkisinden arındırılmış veriler göz önünde bulundurulduğunda 5 Temmuz itibarıyla 1 milyar 681 milyon dolarlık azalış görüldü.
